Crowdfunding in Duitsland

De kracht van de zwerm

Heeft u er altijd al van gedroomd om met een privé-helicopter naar kantoor te vliegen? Of een onderneming te ondersteunen die de warmte van servers hergebruikt om energie op te wekken? Misschien wilt u ook liever een start-up onderneming ondersteunen die een unieke biosensor voor het bepalen van de vruchtbare dagen van de vrouw heeft ontwikkeld. Of wellicht heeft u zelf een briljant idee waarvoor u op zoek bent naar investeerders?

Onverschrokken investeerders en stoutmoedige ideeën vinden elkaar bijvoorbeeld op het Duitse crowdfunding-platform Seedmatch. Het risico van beleggen in de hier aangeprezen startups is uiteraard tamelijk hoog. Banken wijzen een financiering daarom doorgaans af. Zogenaamde “Business Angels” zijn in Europa niet persé talrijk vertegenwoordigd. Ze laten zich ook niet altijd even gemakkelijk tot een investering overtuigen. Steeds meer startups en investeerders ontdekken daarom crowdfunding via internet als dé manier om aan startkapitaal te komen. Dit geldt voor investeringen in startup-ondernemingen als ook in sociale danwel creatieve projecten. Zoals bij een bijenzwerm, die bestaat uit vele kleine bee(s)tjes, wordt het kapitaal geleverd door een schaar aan investeerders.

Soorten crowdfunding

In Duitsland bestaan er drie soort van crowdfunding: Equity-Crowdfunding, Lending-Crowdfunding en Donations- of Rewards-Crowdfunding.

Bij Equity-Crowdfunding verwerft de investeerder een aandeel in de onderneming en profiteert mee op het moment dat het bedrijf winst maakt. In juridisch opzicht betekent dit meestal dat de investeerder een stille vennoot van de startup-onderneming danwel van andere projecten is, die door talrijke platforms in het internet worden aangeboden.

Bij Lending-Crowdfunding geeft de investeerder een lening aan de onderneming of aan het project en krijgt dit investeringsbedrag met rente terug, waarbij de hoogte van de rente vaak aan het succes van de onderneming/het project zijn gekoppeld.

Donations- of Rewards-Crowdfunding geschiedt ten behoeve van sociale of culturele projecten of ondernemingen (bijvoorbeeld NGO’s). De investoren financieren een project of een onderneming en krijgen hiervoor geen tegenprestatie terug of uitsluitend een niet-financiele vergoeding, zoals tickets, Cd’s etc.).

Kansen en risico´s van crowdfunding

De kansen van crowdfunding voor startup-ondernemingen en investoren liggen voor de hand. Startups verkrijgen middels crowdfunding een aanvullende kapitaalbron naast Business Angels en venture capital. De investoren doen bovendien aan de nodige marketing voor de startup via mond-tot-mondreclame; gratis en voor niks. Bovendien hebben de investoren vaak geen medezeggenschapsrecht, in ieder geval niet zolang ze stille vennoot van de onderneming zijn.

De investeerders kunnen de projecten die ze het waard vinden om te ondersteunen zelf uitkiezen. En de minimuminleg is hierbij meestal relatief gering. Al vanaf enkele honderd euro´s hebben investeerders de mogelijkheid online in jonge startup-ondernemingen te investeren en – mits het goed loopt – van het succes van deze onderneming te profiteren.

Echter zijn niet alleen de kansen, maar ook de risico’s van crowdfunding aanmerkelijk. De investeerder riskeert bij iedere investering immers het verlies van het gehele ingelegde kapitaal.

Vergunningsplicht

De Duitse wetgever schijnt bij het fenomeen crowdfunding eerder de risico’s dan de kansen in het vizier te hebben. De dichtheid aan regels op het gebied van crowdfunding is in Duitsland relatief hoog vergeleken met andere lidstaten van de Europese Unie. De wetgever beoogt de investeerders te beschermen voor het verlies van het gehele ingelegde kapitaal door een streng toezicht op de crowdfunding-platformen. Het toezicht over crowdfunding in Duitsland ligt in handen van de Bundesanstalt für Finanzdienstleistungen (BaFin). Wie in Duitsland bankiert of financiële diensten verleent heeft hiervoor de toestemming nodig van de BaFin. Hetzelfde geldt voor degene die in Duitsland als betalingsinstelling betalingsdiensten wil leveren. Onder bepaalde voorwaarden is de aanbieder van de deelnemingen ook verplicht om een verkoopsbrochure uit te geven. Op deze wijze moet de belegger een minimum aan informatie verkrijgen die voor zijn of haar beleggingsstrategie noodzakelijk zijn. De verplichte verkoopsbrochure zorgt dus voor een betere transparentie. Wie zonder toestemming bankiert, financiële dienstverlening danwel betalingsdiensten aanbiedt, pleegt een strafbaar feit en riskeert hoge boetes en hoofdelijke aansprakelijkheid.

Welke van de bovengenoemde soorten crowdfunding als bancaire-, financiële en/of betalingsdienstverlening gelden en dus vergunningsplichtig zijn hangt af van de vormgeving van het bedrijfsmodel. Ik raad zowel startup-ondernemingen als ook beleggers dringend aan om het betreffende bedrijfsmodel vooraf te laten toetsen. Hierbij ben ik u graag behulpzaam.