Privégebruik van internet op de werkplek

Recentelijk heb ik in het kader van de Week van de Ondernemer naar een presentatie “Online Ondernemen” geluisterd. Conclusie van de spreker: Wie het internet en de sociale media niet in zijn dagelijkse (werk-)leven integreert is hopeloos ouderwets; of in ieder geval loopt hij veel kansen mis, die uit het “online ondernemen” voortkomen. Dit brengt me op het volgende. Hoe zit het eigenlijk met het privégebruik van internet en sociale media op de werkplek? Mogen werknemers het internet privé gebruiken en zo ja, met welk doel en in welke mate?

Niet alleen in Nederland is hierover veel discussie, ook in Duitsland is dit thema hoogst actueel. Uit onderzoek blijkt immers dat de helft van alle werknemer tijdens werktijd gebruik maakt van het internet voor privé doeleinden. Om een antwoord te vinden op de vragen blijft het raadplegen van de jurisprudentie. Het privégebruik van het internet tijdens werktijd is in Duitsland regelmatig het onderwerp geweest van rechterlijke uitspraken. Een werkgever staat het uiteraard vrij om het privégebruik van het internet tijdens werktijd in principe geheel te verbieden. Houdt een werknemer zich niet aan dit verbod, dan kan deze vermaand en – in het geval van een herhaaldelijke overtreding – ontslagen worden.

Staat een werkgever het gebruik van het internet voor privégebruik daarentegen toe, dan is de grote vraag wanneer de grenzen van het toelaatbare worden overschreden. Volgens het Bundesarbeitsgericht, de hoogste rechterlijke instantie in Duitsland voor het arbeidsrecht, is meer dan één uur per twee dagen privégebruik van internet een reden voor ontslag.

In de jurisprudentie komt het bovendien regelmatig voor dat een werknemer via sociale media openbaar kritiek uit op de werkgever. Hier botst de vrijheid van meningsuiting met de loyaliteitsplichten jegens de werkgever. Kritische uitlatingen van werknemers over hun werkgever vallen volgens de rechtspraak in principe binnen de vrijheid van meningsuiting. De werknemer overschrijdt echter de grenzen van het toelaatbare wanneer hij onwaarheden of beledigingen over zijn werkgever schrijft. De werkgever kan deze werknemer dan doorgaans ontslaan.

Overigens geldt dat ook wanneer de werknemer bedrijfsgeheimen via het internet verraadt. Iedere werknemer zal weten dat hij met betrekking tot bedrijfsgeheimen een zwijgplicht heeft ten opzichte van derden. Werknemers zijn er zich echter vaak niet van bewust dat deze zwijgplicht ook in het internet geldt. Werkgevers doen er daarom goed aan hun werknemers uit voorzorg op deze problematiek te attenderen.

Om misverstanden te voorkomen is het raadzaam dat een werkgever duidelijke richtlijnen opstelt over het gebruik van internet voor privédoeleinden tijdens het werk deze richtlijnen kenbaar maakt aan zijn werknemers.