| Juridisch advies bij de sprong op de Duitse markt |
Startups: Duitsland als springplank om te internationaliseren
Internationaliseren met een startup is een logische, maar ook noodzakelijke stap. Als doelmarkten staan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië vaak bovenaan het verlanglijstje, omdat deze qua taal en cultuur vaak vertrouwd aanvoelen. De grootte van de doelmarkt mag echter niet blind maken. De concurrentie op deze markten mag niet onderschat worden. Er ligt nog een andere interessante markt binnen handbereik. De Duitse markt is zowel in geografisch opzicht als ook qua taal en cultuur een goede springplank voor Nederlandse startups.
Een “key to succes” op de Duitse markt is een medewerker die zowel de taal als ook de cultuur van de Duitse markt heel goed begrijpt. Wat voor de medewerker geldt, geldt ook voor de juridische adviseurs. Kennis en ervaring met de advisering van startups om de stap naar Duitsland in juridisch opzicht te stroomlijnen, heeft Lutze Rechtsanwälte in huis. Wij zijn vertrouwd met de juridische én culturele bijzonderheden van Nederland en Duitsland! In het navolgende geven wij een beknopt overzicht van startups in Duitsland en van de juridische aspecten waar startups in het bijzonder op moeten letten.
Startups in Duitsland
In Duitsland worden jaarlijks rond 300.000 bedrijven opgericht. Van deze starters kan slechts een klein gedeelte worden aangemerkt als startup. Hoezo? Slechts 15,9 procent van de starters in Duitsland komen met een product of dienst, die als vernieuwend op de regionale, Duitse of wereldmarkt kan worden gezien (bron: KfW Gründungsmonitor 2015). Dit is het wezenlijke verschil tussen startups en “klassieke” starters. Startups beschikken over de meest moderne technologieën en innovatieve business modellen, die bovendien schaalbaar zijn. Een schaalbaar business model betekent dat het bedrijf de verkoop van zijn product of dienst sterk kan opvoeren zonder dat er zich knelpunten zullen voordoen in productie, distributie of after sales. Hierdoor hebben startups een andere behoefte aan juridisch advies dan gewone starters.
Kernmerken van startups
Startups worden gekenmerkt door een sterke groei qua omzet en medewerkers. Ook met betrekking tot de financieringsvormen verschillen startups van de gewone starters. Volgens recent onderzoek (DSM 2015) wordt ongeveer eenderde van de oprichtingen van startups (32,6%) gefinancierd door risicokapitaal. Bij “klassieke” starters is het aandeel van risicokapitaal duidelijk lager (5,6%). Startups zijn bovendien in andere branches actief dan de gewone starters. Bijzonder relevant is in dit verband de branche Software as a Service (15,3 %), gevolgd door de activiteiten e-commerce (10,1%) en ICT/Softwareontwikkeling (8,6%). Aanzienlijk gegroeid is op dit moment het aantal finance-startups, zogenaamde fintechs. Volgens een onderzoek van Barkow Consulting staken investoren in 2015 rond 300 miljoen euro in Duitse fintechs, met name op het gebied van het betaalverkeer en crowdinvesting. De investeringen in de sector fintechs groeit daarmee met 80 procent in vergelijking tot het jaar daarvoor.
In geografisch opzicht zijn er in Duitsland inmiddels een vijftal centrale regio’s voor startups. De meeste startups zijn gevestigd in Berlijn. Daarnaast zijn Hamburg, München en de metropole regio’s Rhein-Ruhr en Stuttgart locaties waar startups zich bij voorkeur graag vestigen.
De keuze voor de juiste rechtsvorm
In juridisch opzicht hebben startups een andere behoefte aan advies dan traditionele bedrijven. De keuze voor de “juiste” rechtsvorm vormt al een eerste belangrijke keuze. De ervaring leert dat veel startups (min of meer ongepland) als “Gesellschaft bürgerlichen Rechts (GbR)”, de Duitse vorm van een maatschap, beginnen, met als gevolg dat alle beherende vennoten persoonlijk aansprakelijk zijn voor alle verbintenissen van de GbR.
Uiterlijk bij beslissing voor externe financiering in een vroeg stadium zal de startup met deze rechtsvorm tegen problemen aanlopen. Deze rechtsvorm vormt dan een hindernis voor de deelneming van een investeerder of verstrekkers van durfkapitaal. Want deze investeerders willen in geen geval persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld. Een kapitaalvennootschap (bijvoorbeeld een GmbH) blijkt dan het betere alternatief. Op basis hiervan kunnen dan de deelnemingsovereenkomsten met investoren of venture capital-verstrekkers in het kader van een financieringsconcept worden toegesneden.
Merkbescherming en auteursrechten
Ook op het gebied van merk- en auteursrechten bestaan er voor de oprichters van startups enkele valkuilen. Het “kapitaal” van startups bestaat uit hun ideeën en innovatieve technologieën. Het is van groot belang om dit in een vroeg stadium te beschermen; vooral op het gebied van Software as a Service en ICT/Softwareontwikkeling.
Startups en e-commerce
Een startup zonder een innovatieve website is moeilijk voorstelbaar. Vaak zijn er ook webwinkels aan de websites gekoppeld. De oprichters van startups moeten zich daarom in een vroeg stadium met de juridische aspecten van e-commerce bezig houden. In dit verband zullen de oprichters ervoor moeten zorgen dat ze gebruik kunnen maken van rechtszekere algemene voorwaarden, en dat de website onder meer een correct impressum bevat en bezoekers en klanten op juiste wijze informeert over de bescherming van persoonsgegevens.
Wanneer de startup groeit…
Wanneer de gewenste groei inzet en de startup medewerkers aan wil nemen, zijn goede arbeidsovereenkomsten onontbeerlijk. Want de belangrijkste “asset” van de startup zijn de creatieve en gemotiveerde medewerkers. Door goede arbeidsovereenkomsten kan de binding van zulke medewerkers aan de startup worden bevorderd.
Heeft u vragen van juridische aard in verband met de stap van uw startup naar de Duitse markt? Neem dan gerust contact op met een Nederlandstalige advocaat van Lutze Rechtsanwälte.
